2

EYT süreciyle alakalı son dakika haberleri gelmeye devam ediyor. 3600 ek gösterge meselesi, asgari ücret, memur ve emekli zammı hususları tek tek çözüme kavuşurken gözler EYT bozukluğun halledilmesine çevrildi. Çalışma Ve Sosyal Emniyet Bakanı Vedat Bilgin’den milyonlarca bireyi heyecanlandıran yeni bir açıklama gelmişti. Bakan Bilgin EYT amacıyla tarih sunarak sene sonunu işaret etti. Peki EYT bozukluğu nasıl ve ne vakit başladı, EYT’liler kaç şahıs ve ne istiyor? İşte son dakika haberinin detayları…. Çalışma ve Sosyal Emniyet Bakanlığı, 8 Eylül 1999`dan evvelce sigortalı olanların emekliliği hak etme koşullarının değiştirilmesiyle meydana çıkan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) konusunu gündemine aldı. Sorunun çözümü amacıyla değişik formülleri masaya yatıran Bakanlığın, sene sonuna doğru çalışmasını bitirmesi bekleniyor. 1999 senesinde yürürlükte olan 506 Saseneı Sosyal Sigortalar Kanununa 4447 saseneı Kanunla eklenen geçici 81inci maddenin (B) bendi ile 8 Eylül 1999dan evvelce sigortalı olanların emekliliği hak etme koşulları değiştirildi. Bu tarihten sonra emekliliğe hak kazanmak amacıyla sigortalılık vakitı ve prim gün adedinin yanında, yaş koşulu da aranmaya başlandı. Değişiklikten evvelce, emekliliğe hak kazanabilmek amacıyla sigortalılık vakitı ve prim gün adedindaki koşulların karşılanması yetiyordu. Değişiklik evvel bayanlarda 20, erkeklerde ise 25 sene sigortalılık vakitı ve 5000 gün koşulunu yerine getirenler emekli olabiliyordu. 1 Temmuz 1994’te ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlayan 1 Ocak Ayı 1972 doğumlu erkek işçi, çalışmaya başladığı dönemde yürürlükteki 506 saseneı Sosyal Sigortalar Kanununa göre 25 sene sigortalılık vakitını ve 5000 prim gününü tamamladığında emekli olabiliyordu. Yani bu işçi 25 senelik sigortalılık vakitını tamamladığı 1 Temmuz 2019’da 5000 prim günü varsa yaş koşulu aranmadığı amacıyla 47 yaşında emekli olabilecekti. 1999’daki değişiklığın sonrasında aynı işçi, çalışmaya ilk defa 1 Temmuz 1994’te başladığı amacıyla 25 sene sigortalılık vakitı, 55 yaş ve 5750 gün prim ödeme koşulunu yerine getirdiğinde emekli olabilme hakkı kazanabilir hale geldi. Yani yasa değişiklığı ile bu işçinin emekliliği 8 sene ötelendiği gibi 750 gün de çoktan prim ödemesi istendi. 1 Ekim 2008’de yürürlüğe giren 5510 saseneı Sosyal Sigortaları ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltilirken, prim ödeme gün adedi işçilerde (SSK) 7200, esnaf ve çiftçilerde (Bağ-Kur) ise 9000’e çıkartıldı. Kanun yürürlüğe girdiğinde bayanlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı kademeli olarak yükselmekte ve 2048 senesinde bayan ve erkek sigortalı ayrımı yapılmadan 65 yaşa yükselecek. Örneğin ilk defa çalışmaya Ağustos 2022’de başlayacak bir şahıs, hiç ara vermeden 7200 gün çalışması durumunda prim koşulunu Ağustos 2042’de yerine getirecek. Ağustos 2042’de prim koşulunu yerine getiren erkek sigortalı 64 yaşında, bayan sigortalı ise 62 yaşında emekli olacak. Emeklilikte yaşa takılanlar, emeklilik koşullarında 1999’da oluşturulan değişiklığın geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini, yaş koşulu aranmadan, sigortalılık vakitı ve prim günü koşullarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor. Nisan 2022 itibarıyla Sosyal Emniyet Kurumu’na (SGK) kayıtlı 4/a (SSK) kapsamında 16 milyon 406 bin, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında 3 milyon 32 bin sigortalı bulunuyor. Tahminlere göre, 4/a ve 4/b olmak üzere toplam 19 milyon 726 bin sigortalıdan aşağı yukarı 5-6 milyonu EYT bozukluğu yaşıyor. Çalışma ve Sosyal Emniyet Bakanı Vedat Bilgin, EYT’lilerin haliyle alakalı ilk olarak 4 Temmuz’da “Türkiye’nin her bozukluğu halledilmesi gereken dosya olarak önümüzde duruyor. Bu, önümüzdeki dosyalardan, çözülecek şeylerden biri.” açıklamasını yapmıştı. Bakan Bilgin’in bu ifadeleri EYT’lileri umutlandırırken, kamuoyu EYT bozukluğuyla alakalı somut adımlar beklemeye başladı. Sonraki süreçte, Çalışma ve Sosyal Emniyet Bakanlığı bünyesinde, EYT’lilerin haliyle alakalı çalışma grubu oluşturuldu. Kamuoyunda, 8 Eylül 1999’dan evvelce sigortalı olanlarda dilenen yaş koşulunun kademeli olarak düşürülmesi, aylıklarda belirli oranda kesinti yapılarak emeklilik tarihinin öne çekilmesi, erkeklerde 9000, bayanlarda 7200 prim gün miktarını yerine getirenlerde yaş koşulunun aranmaması gibi senaryolar konuşuluyor. Bu konudaki düzenlemenin sene sonucunda netleşmesi, 2023 seneının ilk ayları itibarıyla yasalaşması bekleniyor.