Bize mücadelelerle dolu bir yaşam hikayesini miras bıraktı. Milletimizin başı sağ olsun” mesajını paylaştı. Deniz Baykal, 20 Temmuz 1938 tarihinde Antalya’da doğdu. Cumhuriyet Halk Partisi’nin 4. genel başkanı olan Deniz Baykal, 1952 senesinde Antalya Atatürk Ortaokulundan, 1955 senesinde Antalya Lisesi’nden mezun oldu. 1959 senesinde Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne 1960 senesinde asistan olarak girdi. 1963’te hekime çalışmalarını tamamladıktan sonra iki sene Rockefeller Foundation bursu ile ABD’de kaldı ve Columbia Üniversitesi ile Berkeley Üniversitesi’nde çalışmalarını sürdürdü. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde Siyaset Bilimi doçenti olarak çalıştı. Siyasetle 1960’lı senelere doğru Demokrat Parti iktidarına karşı ilerleyen öğrenci hareketlerine katılmakla tanışan Baykal, 1968’de CHP’ye girerek siyasal yaşama atıldı. 14 Ekim 1973’te oluşturulan genel seçimlerde 185 milletvekili kazanarak birinci olan Cumhuriyet Halk Partisi’nden Antalya milletvekili seçildi. Seçimlerden sonra 1974’te Bülent Ecevit başbakanlığında kurulan CHP-MSP birlik hükûmetinden Maliye Bakanı oldu. 22. Olağan kurultayda (14 Aralık 1974) Mustafa Üstündağ ile eş güdümlü genel sekreter muavini oldu. Baykal, idare zihniyeti ve çalışma yöntemleri konusu ile ilgiliki görüş ayrılıkları nedeniyle 8 Mart 1976’da bu vazifeinden istifa etti. Merkez Yönetim Kurulu’nun 4 delegesi de Baykal ile hareket etti. CHP tarihinde bu hadise 5’ler Hareketi olarak yer aldı. 1976 senesindeki parti kurultayında Ecevit’e açıkça karşı çıktı, fakat listesi seçimi kaybetti. 5 Haziran 1977’de yine Antalya milletvekili seçilerek TBMM’ye girdi. 1978’de kurulan 3. Ecevit hükûmetinde ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yaptı. Deniz Baykal bu dönemde CHP parti meclisi ve merkez yürütme kurulu, genel sekreter yardımcılığı vazifelerinde bulundu. 1982 Anayasası’nın 5 sene süre ile siyasi yasağı getirdiği politikacılar arasında yer aldı. 1983 senesinde siyasal partilerin kurulmasına izin verilmesinden sonra “yasaklı olmalarına karşın hareketlerini sürdürdüğü” gerekçesiyle bir küme önde gelen CHP’li ve AP’li politikacıyla eş güdümlü Çanakkale Zincirbozan Askeri Tesisleri’nde ikinci kez gözetim altına alındı. Siyasi yasaklı olmasına karşın 1984 senesinde Sosyal Demokrasi Partisi’ne (SODEP) girdi; bu partinin Sosyaldemokrat Halkçı Parti’yle (SHP) birleşmesiyle SHP’li oldu. Eylül 1987’deki referandumla siyasi yasakların kaldırılmasından sonra Kasım 1987’deki genel seçimlerde SHP’den Antalya milletvekili seçildi. Görüş ayrılıkları yüzünden 10 Eylül 1990’da genel sekreterlik vazifeinden istifa ettikten sonra SHP parti içi muhalefetinin önderi oldu. SHP’de bu dönemden başlayarak olağan ve inanılmaz kurultaylarda Genel Başkan Erdal İnönü’nün üç defa (Eylül 1990, Temmuz 1991 ve Ocak Ayı 1992) karşısına çıktı fakat hepsinde yenildi. Deniz Baykal, Antalya milletvekili olarak Türkiye Avrupa Birliği Karma Parlamentolararası Komitesi eşbaşkanlığını yürüttü. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi üyeliğine seçildi. TBMM Dışişleri Komisyon üyeliğinde bulundu. Temmuz 1992’de kapatılan siyasi partilerin açılmasına izin veren yasanın sağladığı imkânla CHP’ye geçti ve 9 Eylül 1992 tarihinde toplanan CHP Kurultayında Genel Başkanlığa seçildi. Genel başkan bulunduğunda 54 yaşındaydı. 30 Ekim 1995 tarihinde kurulan DYP-CHP birlik hükûmetinde Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı vazifelerini üslendi. 24 Aralık 1995 milletvekili genel seçimlerinde yine Antalya milletvekili oldu. Seçimleri takiben 53. Hükümetin (Anayol Hükûmeti) kurulmasıyla Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı vazifelerinden ayrıldı. 1997’de kurulan Anasol-D Hükümetini dışarıdan destekledi. 23 Mayıs 1998 tarihinde oluşturulan Cumhuriyet Halk Partisi 27. Olağan Kurultayında genel başkanlığa 3. kez seçildi. Baykal ile başbakan Mesut Yılmaz arasında 3 Haziran 1998’de erken seçim konusu ile ilgili bir protokol imzalandı; seçimlerin 18 Nisan 1999 tarihinde yapılması kararlaştırıldı. Fakat 1998’in yaz aylarında patlak veren Türkbank Skandalı’ndan sonra hükümetten desteğini çekti. Anasol-D Hükümeti, yolsuzluk ve Türkbank ihalesi konusu ile ilgili verdiği gensorunun TBMM’de kabul edilmesi üstüne 25 Kasım 1998 tarihinde düştü. 18 Nisan 1999 seçimlerinde, yüzde 8,71 oy alan Deniz Baykal liderliğindeki Cumhuriyet Halk Partisi tarihindeki en kötü seçim sonucunu alarak yüzde 10’luk seçim barajını aşamadı ve ilk kez TBMM dışında kaldı. Seçim yenilgisinin sonrasında istifa etmeyeceğini açıklayarak kendine yöneltilen reaksiyonları artıran Baykal, sonucunda reaksiyonlara karşı duramayarak 22 Nisan 1999 tarihinde genel başkanlıktan istifa etti. 30 Eylül 2000 tarihinde Ankara’da toplanan Cumhuriyet Halk Partisi 11. Olağanüstü Kurultayında yine seçilerek dördüncü kez CHP Genel Başkanı oldu. 3 Kasım 2002 Türkiye genel seçimleri’nde CHP yüzde 19,4 oyla 177 milletvekili kazanarak TBMM’ye giren tek muhalefet partisi oldu. Deniz Baykal da Antalya milletvekili seçildi. Baykal, 22. Dönem TBMM’de Ana muhalefet partisi Genel başkanı olarak vazife yaptı. 2002 senesinde Anayasa Mahkemesi, Recep Tayyip Erdoğan’ın TCK’nın 312. maddesinden mahkum bulunduğu gerekçesiyle “milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmadığını” söyleyerek parti kurucusu olamayacağını hükme bağlamıştı. Yüksek Seçim Kurulu da (YSK) Anayasa’nın milletvekili seçilme yeterliliğini düzenleyen 76. maddesinde yer alan “ideolojik ve anarşik eylemlere katılma” hükmünü gerekçe göstererek Erdoğan’ın 2002 genel seçimlerindeki adaylığını kabul etmedi. Seçimden sonra, 5 Kasım 2002’de Erdoğan’ı ziyaret eden Baykal, “Kanaatim, bir insanın siyasi suç niteliğinde mahkum olmasının hayat boyu siyasetten mahrum edilmesine gerekçe olmamalıdır” dedi. Baykal’ın ziyaretiyle CHP’nin anayasa değişikliğine destek vermesi ve YSK’nın Ak Parti’nin müracaatı üstüne 4 Aralık’ta, Siirt’in Doğanköy köyünde seçimde usulsüzlük bulunduğuna karar verilerek Siirt seçimlerinin yinelanmasına karar vermesi, Erdoğan’ı TBMM’ye ve başbakanlığa taşıyan süreci başlattı. 2007 genel seçimlerinde CHP’nin de içersinde varbulunduğu sol ittifak yüzde 20,9 oy aldı. Deniz Baykal 26 Nisan 2008’de oluşturulan 32. CHP Olağan Kurultayı’nda 1231 delegeden 1021’inin oyunu alarak yine genel başkan seçildi. 10 Mayıs 2010 tarihinde, internet yolu ile gündeme gelen saklı kamera görüntülerine alan okumak amacıyla genel başkanlık vazifeinden istifa ettiğini açıkladı. Baykal, 2011 ve Haziran 2015 genel seçimlerinde CHP’den Antalya milletvekili seçildi. 16 Ekim 2017’de beynindeki ana damarın tıkalı olması nedeniyle Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi’nde yoğun bakım servisinde tedavi altına alındı. 24 Haziran 2018 seçiminde Antalya milletvekili olarak seçilen Baykal, sağlık problemleri nedeniyle fakat 21 Şubat 2019’da Meclis’te yemin edebildi. Deniz Baykal 11 Şubat 2023 tarihinde yaşamını kaybetti.
