AK Parti, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) amacıyla mutfak çalışması yaparken, 8 Eylül 1999 evveli çalışması olup emekli olmayan her bireyin dâhil bulunduğu EYT’lilere dair çözüm, model önerileri üstünde çalışıyor. İşte milyonlarca kamu çalışanının merakla beklediği 3600 ek gösterge çalışmaları, emeklikte yaşa takılanlara yönelik masadaki formüller, emeklilik hesabı, aylığı artırmanın yolları konusu ile ilgili merak edilen 10 bozukluğun cevabı… Son dakika: Hükümet emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) amacıyla hazırlıklarına devam ederken, 8 Eylül 1999 evveli çalışması olup emekli olmayan her bireyin dâhil bulunduğu çözüm önerileri üstünde çalışıyor. Emeklilikte yaşa takılanlara “yıpranma, prim, senea” dayalı formüller, “halk (primi yetmeyenler amacıyla), iş emekliliği (vakıf, sandık aracılığıyla)” gibi modeller tartışılıyor. Süre tamamlanması, kısmi emekliliğin yanı sıra birtakım ağır meslekler amacıyla yıpranma alternatifi de masada bulunuyor. Kısmi emeklilikte, 3600 gününü dolduran kadınların 50, erkeklerin de 55 yaşında emekliye ayrılması öngörülüyor. Emekli aylığı hesaplanırken bütün çalışma dönemindeki prime temel kazançlar hesaplanıyor. Sabah’tan Hazal Ateş’in haberinde, milyonlarca kamu çalışanının merakla beklediği 3600 ek gösterge çalışmaları, emeklikte yaşa takılanlara yönelik masadaki formüller, emeklilik hesabı, aylığı artırmanın yolları konusu ile ilgili merak edilen 10 bozukluğun cevabı şöyle: EYT’li amacıyla yeni formül EK GÖSTERGE DÜZENLEMESİ MECLİS’E NE ZAMAN GELECEK? Hükümet ve taraflar ek gösterge amacıyla 16 Mart’ta tekrar bir araya gelecek. Ek göstergede meslek kümeleri genişlerken, kariyer mesleklerde 600 puanlık bir artış bekleniyor. İdari kadrolar, yardımcı hizmetlerin de yararlanması öngörülen düzenlemenin mayıs ayında Meclis’e gelmesi öngörülüyor. Hizmet zamanı 25 sene olan öğretmen, polis, din görevlisinin emekli aylığındaki artış en az 1.250 lira olacak. EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR NE İSTİYOR? 8 Eylül 1999’da kadınlar amacıyla 20, erkekler amacıyla 25 senelik sigortalılık zamanı ve 5 bin günlük prim ödeme gün adedi olan emeklilik koşulları değişti. Bu tarihten evvelce işe giren kadınlar amacıyla 40-58 ile erkekler 44-60 yaş arasında değişen kademeli geçiş zamanı geldi. Bu tarihten sonra işe girenler amacıyla de emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60’a, prim gün adedi da 7 bine çıktı. EYT kapsamında olanlar 1999’daki farklılığın geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesi ve yaş şartını beklemeden emekli olmayı talep ediyor. KISMİ, KESİNTİLİ EMEKLİLİK VE SÜRE TAMAMLAMASI NE DEMEK? Kısmi emeklilikle 3600 gününü tamamlayan kadınların 50, erkeklerin de 55 yaşında emekliye ayrılması öngörülüyor. Süre tamamlanmasında da kadınlarda 7 bin 200, erkeklerde 9 bin gün sigortalılık gününü bitirenlerin yaşa bakılmadan emekli edilmesi söz konusu. Bazı Avrupa ülkelerinde yapılan bu modelde yaşı dolduranlar belirli bir kesinti adedinı kabul etmeleri halinde kısmi erken yaşlılık emekliliğine hak kazanabiliyor. Örneğin, Almanya’da yüzde 3,6 oranında bir kesinti yapılıyor. EYT KONUSUNDA MASADA HANGİ FORMÜLLER BULUNUYOR? Yıpranma hakkı olmayan ağır işlerde çalışanlara, emekliliğine 3-4 senesi kalanlara her sene amacıyla yüzde 4-5 gibi bir oranda kesinti yapılarak erken emeklilik sağlanması, 50 yaş ve üstü çalışanlara iş imkânı amacıyla vergi, prim teşviki sağlanması, 9 bin gününü dolduran her 360 gün karşılığı dörtte birinin yaştan düşülmesi formüllerinin her biri teknik olarak değerlendiriliyor. EMEKLİ GELİRİNİ ARTIRMAK İÇİN NE YAPMAK GEREKİYOR? En basit çözüm prime temel kazanç tutarının yükseltilmesi. Asgari ücretin yüzde 32’sinin 7.5 katına kadar kazançlar amacıyla prim yatırılabiliyor. Bunla birlikte emeklilik dilekçe tarihi de etkili. Yıl amacıyladeki zamlar, enflasyon, büyüme verileri, bakmakla yükümlü çocuk, eş ve yakınların olması da aylık bağlama oranını artırıyor. Ekonomik büyüme hızı, enflasyon emekli maaşlarında zam oranından fazlaysa takip eden senebaşında dilekçe vermek önemli.
16°
