2

Anayasa Mahkemesi, OHAL devresinde eylemlere katılan vatandaşlara verdiği cezaların hepsini iptal etti. Yüksek Mahkeme de eylem yasaklarını ‘keyfi’ olarak değerlendirdi. Anayasa Mahkemesi (AYM), OHAL devresinde eylemlere katılanlara, toplantı ve gösteri yürüyüşü yasağına uymadıkları, emre aykırı hareket ettikleri gerekçesiyle kesilen cezaların hepsini iptal eder iken Yüksek Mahkeme de, Ankara Valiliği’nin eylem yasaklarını ‘keyfi’ olarak nitelendirdi. Aslıhan Han Özden, üniversite öğrencileri Simge Aksan, Mustafa Aydın Keçeli, memur Murat Çeşme, işçi Mustafa Anil, avukat Öztürk Türkdoğan ve emekli Perihan Pulat, Aslı Saraç ve 15 Temmuz ardından Olağanüstü Hal KHK’larıyla kamu görevinden çıkarılan Veli Saçılık, Mahmut Konuk, Ömer Faruk Kök ve Adnan Vural OHAL günlerinde katıldıkları eylemler nedeniyle kesilen para cezalarına itiraz etti. Sonuç alamayınca vakitcin sonucunda dosya Anayasa Mahkemesi’ne kadar gitti. Anayasa Mahkemesi kararını bugün açıkladı. Karar metninde olayların gelişimi anlatılırken şu ifadelere yer verildi: ”Görevinden çıkarılması nedeniyle açlık grevine başlayan eski akademisyen N.G. doğrultusundan 2016 senesi Kasım ayında Ankara’nın Yüksel Caddesi İnsan Hakları Anıtı önünde başlatılan ve Konur Sokak’ın Yüksel Caddesi’yle kesiştiği bölümde uzunca bir vakit devam ettiği anlaşılan protesto gösterileri yaşanmıştır. Başvurucular, kendilerinin kamu görevinden çıkarılmalarını ya da genel olarak yaşanan görevden çıkarmaları ve OHAL devresi uygulamalarını protesto etmek ya da görevlerinden çıkarılmaları nedeniyle açlık grevine başlayan eski öğretmen S.Ö. ve eski akademisyen N.G.ye destek vermek amaçlarıyla detaylı tarihlerde söz hususu toplantılara katılmıştır. 2016 senesinın sonucundan başlayarak 2018 senesinın ortalarına kadar uzanan bir vakitçte, detaylı tarihlerde söz hususu toplantılara katılmaları nedeniyle müracaatcular idari para cezalarına hükmedilmiştir. 56 DEFA PARA CEZASI KESİLDİ Başuvuruculara 56 defaya kadar idari para cezası kesildi: Veli Saçılık 56 Mahmut Konuk 28 Ömer Faruk Kök 5 Murat Çeşme 2 Aslı Saraç 6 Perihan Pulat 25 Öztürk Türkdoğan 1 Simge Aksan 36 Adnan Vural 4 Aslıhan Han Özden 1 Mustafa Anil 6 Mustafa Aydın Keçeli 14 İdari para cezalarının miktarı 2016 senesi amacıyla 219,60 TL, 2017 senesi amacıyla 227 TL ve 2018 senesi amacıyla 259 TL’dir. “VALİLİK KARARI GÖSTERİ HAKKINA MÜDAHALE” Ankara Valiliğinin yasaklama kararlarına aykırı hareket ettikleri gerekçesiyle müracaatcular ile alakalı idari para cezasına hükmedilmesi, müracaatcuların toplantı ve gösteri yürüyüşü planlama haklarına araya girmek oluşturmuştur. Temel hak ve Hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın sadece Anayasanın alakalı maddelerinde belirti edilen sebeplere bağlı olarak ve fakat kanunla sınırlanabilir. “İDARE TAKDİRİNİ TÜMÜNÜ YASAKLAMAKTAN YANA KULLANDI” 15 Temmuz 2016 tarihli vuruş teşebbüsü ardındannda ilan edilen inanılmaz hâl boyunca 2935 sasenesi Kanun’un 11. maddesinin (m) bendi uyarınca-3/7/2017 tarihli ve 24/5/2017 tarihli yasaklama kararları dışında Ankara’nın tamamında ve 24/5/2017 tarihli yasaklama kararı dışında 24 saat boyunca-toplantı ve gösteri yürüyüşü gerçekleştirmek yasaklanmış, 21/1/2018 tarihli karar uyarınca ise izne bağlanmıştır. Anılan Kanun’da toplantıların ertelenmesi, izne bağlanması ya da toplantı amacıyla yer ve vakit gösterilmesi gibi daha az sınırlayıcı tedbirlere de yer verilmiş olmasına karşın idare, takdirini inanılmaz hâl vakitcinde uzunca bir vakit (2 senelik inanılmaz hâl vakitcinde 8 ayı kesintisiz olmak üzere toplam aşağı yukarı 11 ay) bütün toplantı ve gösterileri yasaklamaktan yana kullanmıştır. Valiliklerin ve kamu gücünü kullanan başka organların yapması gereken, esas haklara araya girmek gerekçesi bir tehlikenin varlığına dayanıyorsa somut ve güncel tehlikenin varlığını somut olgulara dayalı olarak göstermektir. Tam da bu sebeple somut olgulardan hareket etmeksizin salt ülkemizde terör tehlikesi varolduğu gerekçesine dayalı olarak esas haklara yapılacak devamlı araya girmekler hakkın özünü ortadan kaldırma tehlikesi barındırır. Süresiz olan ya da vakitı uygun olmayan yasaklama önlemleri, araya girmek edilen hakların özüne dokunma hem de o hakkı tamamiyle ortadan kaldırma tehlikesi yaratır. Bu tarafta müracaat hususu olayda, şablon gerekçelerle birbiri ardına alınan yasaklama kararlarının toplantı ve gösteri yürüyüşü planlama hakkını anlamsız ve imkânsız kılacak bir dereceye ilettiği neticesine varılmıştır. Keyfî uygulamalara yol açabilecek bu kararların somut olayda hiçbir şekilde inanılmaz hâlin gerektirdiği ölçüde olmadığı da vurgulanmalıdır. HÜKÜM: HAK İHLALİ Anayasa Mahkemesi sonuçta şu hükmü kurdu: Toplantı ve gösteri yürüyüşü planlama hakkının ihlal edildiğine dair iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA, Anayasa’nın 34. maddesinde emniyet altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü planlama hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE, Kararın bir örneğinin toplantı ve gösteri yürüyüşü planlama hakkı ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması amacıyla tekrar yargılama yapılmak üzere alakalı mahkemelere GÖNDERİLMESİNE, Başvurucuların manevi tazminat taleplerinin REDDİNE, Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE OYBİRLİĞİYLE karar verildi.”