Cumhurbaşkanı Erdoğan ve akrabalarının, Man Adası belgelerine dair yapmış bulunduğu hususşmalar nedeniyle açtıkları ve ilk derece mahkemelerinin CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nu tazminat ödemeye mahkum ettiği üç hakaret davasında kararlar Yargıtay doğrultusundan bozuldu. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’ndan tazminat kazandığı üç dosyada oyçokluğu ile bozma kararı verdi. 4. Hukuk Dairesi, davaların ortadan kaldırılmasına ve ilk derece mahkemesi kararının da tamamiyle bozulmasına hükmetti. Yargıtay’ın bozma kararında şu gerekçeler sıralandı: “Ana muhalefet partisi genel başkanı olan davalının, kamuoyuna hitaben yaptığı çoğu hususşmada davacı yakınları doğrultusundan yurtdışına usulsüz para aktarıldığına dair iddialarda bulunduğu, bu iddialarını Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülmüş olan soruşturmalara dayandırdığı anlaşılmaktadır. Konuşma, TBMM çatısı altında, parti küme toplantısı esnasında yapılmış olup siyasi niteliktedir. Bu halde göz önünde bulundurulması gereken ilk husus, davanın taraflarının hususmlarıdır. Bir yanda hususşmaların yapıldığı dönemde ana muhalefet partisi genel başkanlığı görevinde belirleme edilen davalı, başka yanda ise davacı seçilmiş Cumhurbaşkanı ve yakınları bulunmaktadır. Eleştirilerin amaçinde olan davacı Cumhurbaşkanı ve yakınları başka davacıların hususmu ve tanınırlığı nedeniyle uygun eleştiri sınırları daha geniş kabul edilmelidir. Temsil ettiği seçmenlerinin talep, kaygı ve düşüncelerini politik alana açıklayan ve onların çıkarlarını savunan seçilmiş kimseler amacıyla ifade özgürlüğünün bilhassa kıymetli bulunduğu açıktır. Bu sebeple ifade özgürlüğüne getirilen kısıtlama, şayet bir siyasetçinin ve bilhassa somut hadiseda bulunduğu gibi devresinin ana muhalefet partisi genel başkanının ifade özgürlüğüne yönelik ise dava hususu istemlerin çok daha sıkı bir denetimden geçirilmesi gerekmektedir. Olayımızda göz önünde tutulması gereken ikinci husus ise davalının hususşmalarında dile getirdiği iddiaların kamusal çıkarlarla alakalı olup olmadığıdır. Toplumu yakından ilgilendiren hususşmaların çerçevesinin baskın bir şekilde politik alanda kaldığı ve kamuyu ilgilendirdiği açıktır. Bu çerçevede Cumhurbaşkanı davacının yakınlarının adının geçtiği soruşturmaların ana muhalefet partisi lideri olan davalının sıkı ve yakın kontrolü altında olması doğaldır. Bu amaçla de davacı tarafın şöhret ve itibarı ile davalının ifade özgürlüğünün çatıştığı sahip olunan davada dengelemenin yapılması esnasında kamunun menfaatlerinin gözetilmesi son derece önemlidir. Kaldı ki davalı, dava hususu hususşmasında direk davacının ve yakınları olan başka davacıların şahsını amaç almamış, hususşmasını zaten davacı Cumhurbaşkanı’nın siyasi kimliğine yöneltmiştir. Yapılan tartışmada kamu faydası bulunmaktadır. Somut uyuşmazlıkta göz önünde bulundurulması gereken üçüncü husus ise dava hususu söz ve ifadelerin dşayet yargısı ya da parasal olgu mahiyetinde olup olmadığı hususunun doğru bir şekilde belirlenmesidir. Davalı yanca sarf edilen ve işbu davaya husus edilen ifadeler bir tüm durumunda dşayetlendirildiğinde bir seksiyon dşayet yargısı, başka seksiyonleri ise olgusal temele dayalı dşayet yargısı mahiyetindedir. Siyasi ortamda sarfedilen söz ve ifadeler, parasal esasları olmasa bile ifade özgürlüğü kapsamındadır. Bu amaçla davalı yanca iddia olunan hususların ispatı gerekmemektedir. Davalının davaya husus ve TBMM’de yaptığı hususşmalarda ileri sürdüğü iddialar, davacı Cumhurbaşkanı’nın yakınları ile bir kısım davacıları ilgilendiren ve bir kısım swift gönderimi sahibi olan banka para hareketlerine dair bilgi ve belgelere dayandırılmaktadır. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 15/01/2018 tarih 2018/460 karar sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı ile sabit bulunduğu üzere, Halk Bankası Galata Ticari Şubesi’nce verdiği 21/12/2017 tarihli cevabi yazıya göre, Man Adası’nda etkinlik gösteren Bellway Limited şirketinin belirti edilen banka şubesinde belirleme edilen hesabından yüksek miktarda yabancı paraların bir kısım davacıların banka hesaplarına aktarıldığı ve gene Mali Suçlar Araştırma Kurulu Başkanlığı’nın 22/12/2017 tarih ve E. 34321 sayılı yazısı ekinde gönderilen raporda belirti edilen para hareketlerinin banka cevabi yazısı ile aynı bulunduğu belirleme edilmiştir. Hem de davalı yanca dayanılan bu belgelerin sahteliği hususunda da rastgele bir belirleme bulunmamaktadır. Buna göre davaya husus söz ve ifadeler bir tüm olarak dşayetlendirildiğinde, kamu faydası sahibi olan siyasi açıklamalar olup baskın şekilde politik alanda kalmaktadır. Demokratik toplumda müdahaleyi lüzumlu kılan bir hal söz hususu değildir. Aksine demokratik toplumun korunması ve çoğulculuğun sağlanması amacıyla ifade özgürlüğü kapsamında korunmalıdır. Yargıtay, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin devamlılık bulmuş içtihatlarına göre de ifade özgürlüğü sınırları amacıylade kaldığı ve davacıların kişilik haklarına hücum oluşturmadığından, davalının tazminat ile mesul tutulması yerinde görülmemiş, davanın tümden reddi gerektiği netice ve kanaatine varılarak bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılmasına, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.” Kılıçdaroğlu’nun iki ayrı hususşmasındaki “Senin çocuklarının yurtdışı hesaplarına gönderdiği milyonlarca dolar para var mı? Bilal’e anlatır gibi bir daha anlatayım. Sevgili Erdoğan, çocuklarının -bir çıta yükseltiyorum- çocuklarının, eniştenin, dünürünün, kardeşinin, eski özel kalem müdürünün yurtdışında, vergi cennetlerinde bir şirkete milyonlarca dolar para gönderdiklerini biliyor musun” ve “Dünyanın en ödlek adamı, seni önüne gelen herkes kandırır, her bireyin oyuncağı ve maşası olursun. Senin hangi dümenleri çevirdiğini biliyorum. Her türlü tezgahı dönüştürür firavun. Faiz lobisinin liderisin, onlara hizmet ediyorsun. Milletin kanını emdin sen. Şeref ve namus yoksunu. Terör örgütüne yardım ve yataklık yaptın” sözleri nedeniyle dava açılmıştı. Kılıçdaroğlu’nun Man Adası belgeleriyle alakalı Cumhurbaşkanı Erdoğan ve yakınları ile alakalı kullandığı ifadeler nedeniyle açılan davalarda, İstanbul’daki ilk derece mahkemeleri ayrı ayrı tazminat kararları açıklamıştı. Anadolu 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki davada Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan ve yakınlarına toplam 142 bin TL manevi tazminat ödemesine; Anadolu 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki davada toplamda 359 bin lira ve gene Anadolu 20. Asliye Hukuk Mahkemesi 130 bin liralık tazminat ödemesine hükmetmişti. Bu kararlar istinaf mahkemesi doğrultusundan onanmıştı.
